Waarom is er nog geen alternatief voor de glazen wegwerpfles?

Wist je dat er ieder jaar ongeveer 610 miljoen glazen wijnflessen in Nederland bij het afval verdwijnen? Zonde, want glas is prima te hergebruiken. Mission Reuse onderzocht alternatieven voor de wegwerpfles en startte een pilot in de horeca in Rotterdam.

Nu halen afvalverwerkers zo’n 75 procent van het glasafval in Nederland op voor recycling. ‘Eigenlijk is dat gek. We maken iets stuk dat eigenlijk nog prima te gebruiken is’, vertelt Nienke Nijholt. Nijholt werkt voor Mission Reuse waar ze in gesprek ging met de hele keten in de glasindustrie. Van wijn- en sapproducenten tot bottelaars, glasproducenten, horecaondernemers en afvalverwerkers. Het doel? Een universeel herbruikbaar alternatief voor de wegwerpfles. ‘Niet alleen voor wijn, maar ook voor andere vloeibare producten.’

Nijholt legt uit dat het vervoeren van glas zwaarder is dan andere verpakkingsmaterialen. Hierdoor hebben vervoerders meer brandstof nodig, wat weer zorgt voor meer transportuitstoot. ‘Ook kost het recyclen van glas relatief veel energie, het moet gebeuren onder hoge temperaturen en door vervuilde stromen is het niet altijd mogelijk.’

475 miljoen flessen per jaar

Om dit te veranderen, keek Mission Reuse naar manieren om de keten te sluiten. Nijholt: ‘In de horeca bestaat 90 procent van het glasafval uit wijnflessen. Met 475 miljoen flessen per jaar zijn zij de grootste verbruiker. Hier valt dus enorm veel winst op te halen.’

En zo benadrukt Nijholt, er komen steeds meer aanbieders van herbruikbaar glas. ‘In Nederland hebben we natuurlijk al een systeem dat prima werkt. Kijk naar de grote bierbrouwers die hun flessen hergebruiken. Waarom zou zo’n systeem niet mogelijk zijn voor de horeca en dan met name wijnflessen?’

1 vierkante meter voor glasinzameling

Zo’n retoursysteem voor glas in de horeca is volgens Nijholt nog een flinke uitdaging. Mission Reuse startte zelf een kleinschalige pilot om erachter te komen welke randvoorwaarden nodig zijn om zo’n systeem werkend te maken. ‘We wilden weten of horecaondernemers hun glas willen inzamelen en welke praktische gevolgen dit heeft. Zo weten we dat veel restaurants maar weinig ruimte hebben voor inzameling, gemiddeld maar 1 vierkante meter. Dat zijn allemaal dingen waar je rekening mee moet houden.’

Toch Nijholt ziet mogelijkheden. ‘Wijn wordt vooral op locatie gebotteld in flessen. Deze gaan dan in vrachtwagens naar Nederland. Maar wat nu als je lokaal bottelt en na gebruik wast?’

Sneak peak van de Mission Reuse Pilot in de horeca:

• Mission Reuse publiceert de resultaten uit de pilot voor herbruikbaar glas binnenkort. Houd hiervoor de site van Mission Reuse in de gaten.
• Hieronder alvast een sneak preview:
• • Standaardisatie van flessen is nodig
• Er zitten kleine verschillen in flessen, soms maar 1 mm, die moeilijk te zien zijn. Gemiddeld komen er in 4 weken zo’n 70 verschillende flessen voorbij.
• • Geografische ligging van producenten
• Producenten bevinden zich op een straal van 400km+, dit bemoeilijkt de transitie. Terwijl lokaal vullen en reinigen van flessen cruciaal is.
• • Ruimtegebrek bij horeca mogelijke bottle-neck
• Horecazaken hebben weinig ruimte voor opslag van flessen. Een herbruikbaar alternatief moet ruimte-efficiënt zijn en de flessen moeten frequent opgehaald worden.

Lokaal bottelen en reinigen

Precies dit is wat Cantina alla Spina doet. Deze Nederlandse start-up heeft een herbruikbaar systeem voor wijnflessen die lokaal worden gevuld en na gebruik gewassen. Oprichter Max Isbouts kwam erachter dat meer dan de helft van de CO2-uitstoot in de wijnindustrie wordt veroorzaakt door het transport van wijn. ‘Vorig jaar was de wijnindustrie goed voor 29 miljoen ton CO2. Het vervoer van één fles komt neer op 310 gram CO2.’

Hoe lost het bedrijf dit op? Isbouts: ‘In plaats van het vervoeren per fles, vervoeren we wijn in bulk. Hierdoor kun je het volume verdubbelen en besparen op transportkosten. Vervolgens vullen we onze herbruikbare flessen die worden geleverd aan restaurants en supermarkten. Gebruikers betalen voor deze flessen statiegeld. Na gebruik gaan ze naar een waslocatie en kunnen de flessen weer gevuld worden.’

Dit scheelt volgens Isbouts flink in transportemissies. De herbruikbare fles van Cantina alla Spina stoot slechts 8 gram CO2 uit voor vervoer. ‘Een herbruikbare fles is al na 1 keer hergebruik duurzamer dan een wegwerpfles. Onze fles gaat 50 keer mee, dus tel uit je winst. Ook voor het wassen van de fles heb je minder water nodig dan voor produceren van een nieuwe fles. 600 milliliter voor wassen tegenover 2 liter voor een nieuwe wegwerpfles. De afgelopen jaren kostte een wijnfles tussen de 35 en 70 cent per stuk gekost. Het afwassen van flessen kost minder dan dat!’

Dit artikel is een uitwerking van een deelsessie tijdens de Reusable Packaging Fair. Op deze conferentie voor duurzame verpakkingen met 500 inschrijvingen en ruim 20 goede voorbeelden gaf Cantina Alla Spina het goede voorbeeld.