Nieuw Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie
Nederland heeft zich als doel gesteld om in 2030 een halvering van het gebruik van grondstoffen te bereiken en in 2050 een volledig circulaire economie te hebben. Om dit doel te bereiken is in 2016 het Rijksbrede programma Circulaire Economie ‘Nederland circulair in 2050’ opgesteld. Om de voortgang van de transitie naar een circulaire economie te bewaken en projecten die hieraan bij moeten dragen te optimaliseren verschijnt er ieder jaar een nieuw Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie.
Het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2021-2023 richt zich op de huidige stand van zaken in de circulaire economie. In het rapport worden aansprekende voorbeelden gedeeld en het toont de voortgang van de vijf transitieagenda’s die de overgang naar een circulaire economie moeten versnellen.
Terugblik activiteiten Transitieagenda Consumptiegoederen
In 2017 zijn voor vijf belangrijke ketens (Kunststoffen, Maakindustrie, Bouw, Consumptiegoederen en Biomassa & Voedsel) binnen de Nederlandse economie transitieagenda’s opgesteld. Deze werken allemaal binnen hun eigen gebied aan de transitie van lineair naar circulair.
In dit artikel blikken we graag met je terug op enkele activiteiten van de Transitieagenda Consumptiegoederen. Wat is er gebeurd en welke resultaten zijn er behaald? Binnen de Transitieagenda Consumptiegoederen werken we met verschillende icoonprojecten. We lichten er een aantal voor je uit.
Wil je meer weten over de andere transitieagenda’s? Ga dan naar pagina 38 in het rapport Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2021-2023. In de bijlage worden de verschillende projecten waaraan de transitieagenda’s werken nog verder toegelicht.
Sinds mei 2020 is het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics (NTCP) operationeel met als doel om plastic 100% recyclebaar te maken. NCTP is het enige onafhankelijke test- en ontwikkelcentrum voor hergebruik van plastics in Europa. Binnen het NTCP worden op pragmatische en datagedreven wijze antwoorden gezocht op vraagstukken op het gebied van recycling. Het project is in 2021 overgedragen aan de Transitieagenda Kunststoffen.
In 2018 is het icoonproject Dutch Circular Textile Valley gestart. Het project heeft tot doel om de circulaire economie voor de textielsector concreet vorm te geven. Het is met name gericht op Nederlandse bedrijven, met internationale uitstraling en in internationale ketens. De doelen moeten bereikt worden middels een intensieve samenwerking met de vele partijen die actief zijn op dit vlak: van versnippering naar een gezamenlijke focus.
Bij DCTV is het afgelopen jaar ingezet op het clusteren van kennis en innovatie in vier hubs: vezelrecyclingtechniek, circulair design en materialen, brand en business development en bedrijfskleding. Daarbij is gewerkt aan de sortering van gebruikte kleding in het ‘Fibersort’- project.
In Nederland danken we jaarlijks meer dan een miljoen matrassen af. Deze worden voor het grootste deel verbrand. Vijf matrasproducenten en -importeurs (IKEA, Beter Bed, Auping, Swiss Sense en Hilding Anders) zeten zich in om via een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) te zorgen dat de recycling van matrassen groeit naar 75% in 2028. Het afgelopen jaar zijn er flinke stappen gezet.
In juni 2020 is door producenten gestart met de ontwikkeling van een matrasetiket (weergave samenstelling) en een matraslabel (kleurcode voor hergebruik). Verder zijn afspraken vastgelegd over uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor matrassen en hebben producenten een verzoek ingediend bij het ministerie van IenW om deze afspraken algemeen bindend te verklaren. De afspraken laten ruimte voor tariefdifferentiatie op basis van criteria zoals repareerbaarheid, herbruikbaarheid, recyclebaarheid en het ontbreken van gevaarlijke stoffen. Ook lopen er onderzoeken naar materiaalinnovatie.
Het icoonproject Circulaire Ambachtscentra richt zich op het realiseren van een landelijk dekkend netwerk in 2030. Een circulair ambachtscentrum combineert de functies van een milieustraat, kringloopwinkel en reparatiewerkplaats, waardoor spullen en materialen langer in gebruik blijven en onnodig storten en verbranden wordt voorkomen. In 2020 is door het ministerie van IenW een subsidieregeling opgesteld om gemeenten financieel te ondersteunen bij het realiseren van een circulair ambachtscentrum. In totaal zijn er nu 32 initiatieven in 59 gemeenten, met in totaal 4,8 miljoen inwoners.
De E-commerce is een sterk groeiende sector die veel kansen biedt, maar ook op het vlak van duurzaamheid nog de nodige hobbels kent. De focus van dit icoonproject ligt op verduurzaming van verpakkingen, bezorging, retourzendingen en productkeuze en het voorkomen van waardeverlies bij de toenemende hoeveelheid handel die via digitale platforms plaatsvindt. In 2020 is door TNO in opdracht van Thuisbezorgd.nl, Connekt en Topsector Logistiek de rekentool Bewust Bezorgd ontwikkeld die webwinkels de CO2-uitstoot van hun pakketbezorging laat zien en aangeeft hoe deze te reduceren. Ook zien consumenten de meest duurzame afleveroptie. In 2020 zijn diverse webwinkels aangesloten, waaronder Dille & Kamille, Decathlon en Omoda. Voor retourlogistiek is in 2020 samen met IenW een expertgroep gestart voor beter waardebehoud bij retourzendingen.
In 2020 is het icoonproject Mission Reuse opgestart door Natuur & Milieu, Enviu en Recyling netwerk Benelux. Mission Reuse wil concepten waarbij wegwerpverpakkingen geheel vervangen worden door herbruikbare verpakkingen in de praktijk testen en, bij succes, opschalen. De focus ligt in eerste instantie op herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen voor ‘on-the-go’.
Het doel van dit icoonproject is om (1) de bekendheid bij burgers/consumenten over delen en lenen als alternatief voor het bezitten van goederen te verhogen en hun bereidheid hiertoe te verhogen, en om (2) gemeenten te faciliteren om delen en lenen te bevorderen.
In 2020 heeft Milieu Centraal in samenwerking met Natuur & Milieu en het Behavioral Insights Team van het ministerie van IenW en Rijkswaterstaat gedragsinzichten in kaart gebracht om via concrete pilots ervaring te kunnen opdoen met gedragsbeïnvloeding. De Consumentenaanpak Circulaire Economie is gericht op het actiever betrekken van consumenten, leveranciers en producenten bij het vormgeven van een circulaire economie, en om aanbevelingen te doen aan de markt.
Wil je weten wat er voor de komende periode op de planning staat voor de verschillende icoonprojecten van de Transitieagenda Consumptiegoederen? Ga dan naar pagina 46 in het rapport Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2021-2023.
Wil je een overzicht van alle icoonprojecten van de Transitieagenda Consumptiegoederen? Ga dan naar de overzichtspagina op onze website of bekijk het overzicht in de bijlage van het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2021-2023 (vanaf bladzijde 19).